Φορετές συσκευές (wearables) και κολπική μαρμαρυγή

Η κολπική μαρμαρυγή (Κ.Μ.) είναι η πιο συχνή ταχυ-αρρυθμία. Υπολογίζεται ότι εμφανίζεται στο 1-2% του πληθυσμού. Στατιστικά, αυξάνεται περισσότερο από 10% σε άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών. Έχει επίσης υπολογιστεί ότι, στην ηλικία των 40 ετών, ο κίνδυνος κολπικής μαρμαρυγής στη ζωή είναι 26% για τους άνδρες και 23% για τις γυναίκες. Πρόκειται για μια σοβαρή παθολογική ασθένεια, η οποία χρήζει άμεσης ιατρικής αντιμετώπισης. Ωστόσο, η ανίχνευσή της πλέον γίνεται εξαιρετικά πιο εύκολη. Με την πρόοδο της τεχνολογίας, όλο και περισσότερο μέρος του πληθυσμού χρησιμοποιεί φορετές συσκευές (wearables). Αυτές μπορούν να καταγράψουν δεδομένα της καρδιακής λειτουργίας, καθώς και ορισμένες δυσλειτουργίες της. Μια από αυτές είναι και η εμφάνιση ταχυ-αρρυθμίας.

Φορετές συσκευές: Ανίχνευση και αξιολόγηση ασθενούς με κολπική μαρμαρυγή

Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να ανιχνευθεί με μια απλή εξέταση σφυγμού, η οποία αποκαλύπτει έναν ακανόνιστο παλμό. Πλέον, είναι διαθέσιμα αυτοματοποιημένα μηχανήματα αρτηριακής πίεσης. Χρησιμοποιούν αλγόριθμους για την ανίχνευση κολπικής μαρμαρυγής, με βάση την ανωμαλία του παλμού. Προσφέρουν σχετικά καλή διαγνωστική ακρίβεια.

Η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχουν επίσης βελτιώσει την ανίχνευση της Κ.Μ., με πολλές φορετές συσκευές. Παραδείγματα τέτοιων αποτελούν οι ιχνηλάτες γυμναστικής–fitness trackers και τα smartwatches. Παράλληλα, smartphones που περιέχουν αισθητήρες οπτικής φωτοπληθυσμογραφίας (PPG) για τη μέτρηση του παλμού αποδεικνύονται εξαιρετικά βοηθητικά. Με βάση μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη την Fitbit Heart, αλγόριθμοι λογισμικού που βασίζονται σε PPG, οι οποίοι είναι ενισχυμένοι με τεχνητή νοημοσύνη, μπορούν να εντοπίσουν ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς. Ταυτόχρονα, ανιχνεύουν μη διαγνωσμένη Κ.Μ. σε όσους χρησιμοποιούν φορετές συσκευές.

Ωστόσο, απαιτείται ηλεκτροκαρδιογράφημα για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής. Η βραχυπρόθεσμη καταγραφή με περιπατητικό καταγραφέα (Holter) 24ώρου ή 48ώρου, ή ακόμα και το Holter 7 ημερών μπορεί να είναι χρήσιμη. Ωστόσο, ενδέχεται να μην ανιχνεύσει κολπική μαρμαρυγή εάν δεν εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης. Στο παρελθόν, οι συσκευές εγγραφής συμβάντων (event recorders) είχαν καταγράψει μόνο σύντομες περιόδους, στις οποίες η πάθηση δεν έκανε την εμφάνισή της. Οι νέες φορητές συσκευές εγγραφής με επίθεμα (patch recorders) παρέχουν παρατεταμένη εγγραφή ηλεκτροκαρδιογραφήματος για 7-28 ημέρες. Σύμφωνα με τη μελέτη mSToPS, διαπιστώθηκε ότι η συνεχής παρακολούθηση με φορετό επίθεμα ηλεκτροκαρδιογραφήματος οδηγεί σε υψηλότερα ποσοστά διάγνωσης Κ.Μ., αλλά και έναρξης αντιπηκτικών.

Φορετές συσκευές του εμπορίου και προσυμπτωματικός έλεγχος

Τα νέα έξυπνα ρολόγια των εταιρειών Apple, Samsung και Huawei έχουν τη δυνατότητα να καταγράφουν ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα μονής απαγωγής διαστήματος 30 δευτερολέπτων. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση ακανόνιστου παλμού και να ειδοποιήσει τον ασθενή όταν υπάρχει μια ανωμαλία. Παρέχουν καλή εγγραφή στο 80-90% περίπου των ασθενών, ενώ η συσκευή μπορεί να ερμηνεύσει σωστά τη λωρίδα ρυθμού περίπου στο 80% των περιπτώσεων.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος για κολπική μαρμαρυγή είναι ωφέλιμος σε πληθυσμό > 65 ετών, ιδιαίτερα σε αυτούς με συνοδά νοσήματα. Τέτοια μπορεί να είναι τα παρακάτω:

• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Υπέρταση
• Διαβήτη
• Καρδιαγγειακές παθήσεις

Ορισμένες ομάδες ασθενών, όπως εκείνοι με πρόσφατο εμβολικό εγκεφαλικό επεισόδιο αβέβαιης πηγής (ESUS) και παροδικά ισχαιμικά επεισόδια, απαιτούν πιο εντατική παρακολούθηση για κολπική μαρμαρυγή. Σε τέτοιους ασθενείς με εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο, μπορεί να εισαχθεί ένας εμφυτεύσιμος καταγραφέας βρόχου (loop recorder) στο αριστερό στήθος. Αυτός προσφέρει συνεχή παρακολούθηση του ασθενούς, η οποία μπορεί να διαρκέσει έως και 3 χρόνια.

Διαχείριση ασθενών με κολπική μαρμαρυγή

Μόλις επιβεβαιωθεί η διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής, ο ασθενής μπορεί να διαστρωματωθεί με κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου χρησιμοποιώντας τη βαθμολογία CHA₂DS₂-VASc. Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου ενδέχεται να υποβληθούν σε αντιπηκτική αγωγή, η οποία περιέχει κατά προτίμηση άμεσης δράσης από του στόματος αντιπηκτικά (DOAC). Ασθενείς με συνοδά νοσήματα, ιδιαίτερα υπέρταση, διορθώσιμους παράγοντες (π.χ. νόσος του θυρεοειδούς), δομική καρδιακή νόσο ή πνευμονική νόσο οφείλουν να παρακολουθούνται στενά.

Στη συνέχεια, μπορεί να αποφασιστεί ο έλεγχος των συμπτωμάτων με έλεγχο συχνότητας ή ρυθμού. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο πρώιμος έλεγχος του ρυθμού με κατάλυση (ablation) είναι καλύτερος, και μπορεί να αποτρέψει την εξέλιξη σε μόνιμη κολπική μαρμαρυγή.

Συμπερασματικά, οι νέες τεχνολογίες έχουν βελτιώσει σημαντικά την ανίχνευση της Κ.Μ. Μόλις εντοπιστεί η αρρυθμία, η διαστρωμάτωση κινδύνου και η σωστή διαχείριση μπορούν να αντιμετωπίσουν, και στη συνέχεια να αποτρέψουν την εξέλιξη της κολπικής μαρμαρυγής.

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τον ειδικό Καρδιολόγο Δρ. Νικόλαο Καραμιχαλάκη.